აცეტილენი / Acetylene

ჩვენი პროდუქტები

აცეტილენი (სისტემატური სახელწოდება: ეთინი) არის ქიმიური ნაერთი ფორმულით C₂H₂. იგი ნახშირწყალბადია და უმარტივესი ალკინი. ეს უფერო აირი ფართოდ გამოიყენება როგორც საწვავი და ქიმიური საშენი ბლოკი. სუფთა სახით იგი არასტაბილურია და ამიტომ, ძირითადად, ხსნარის სახით გამოიყენება. სუფთა აცეტილენი უსუნოა, მაგრამ კომერციულ აცეტილენს, მასში არსებული მინარევების გამო, დამახასიათებელი სუნი აქვს.

სამრეწველო აირების ინდუსტრია უზრუნველყოფს აცეტილენის დაახლოებით 20%-ს ჟანგბად-აცეტილენური ალით შედუღებისა და ჭრისთვის, ალის მაღალი ტემპერატურის გამო; აცეტილენის ჟანგბადთან წვა წარმოქმნის 3600 K-ზე (3300 °C, 6000 °F) მეტი ტემპერატურის ალს, 11.8 კჯ/გ ენერგიის გამოყოფით. ჟანგბად-აცეტილენი ყველაზე ცხლად წვადი საწვავი აირია. აცეტილენის ალი მესამე ყველაზე ცხელი ბუნებრივი ქიმიური ალია დიციანოაცეტილენის (5260 K (4990 °C, 9010 °F)) და ციანის (4798 K (4525 °C, 8180 °F)) შემდეგ.

ჟანგბად-აცეტილენური შედუღება წინა ათწლეულებში ყველაზე გავრცელებული შედუღების პროცესი იყო. თუმცა, რკალური შედუღების მეთოდების განვითარებისა და უპირატესობების შედეგად, მრავალ სფეროში ჟანგბად-საწვავიანი შედუღების გამოყენება მნიშვნელოვნად შემცირდა. შედუღებისთვის აცეტილენის გამოყენება საგრძნობლად დაეცა. მეორეს მხრივ, ჟანგბად-აცეტილენური შედუღების მოწყობილობა კვლავ შესანიშნავი არჩევანია, რადგან იგი მრავალმხრივია ზოგიერთი ტიპის რკინის ან ფოლადის შესადუღებლად (მაგალითად, ზოგიერთ მხატვრულ გამოყენებაში), სადაც აცეტილენის სანთურა გამოიყენება, ასევე მტკიცე სარჩილავისთვის, სარჩილავ-შედუღებისთვის, ლითონის გასაცხელებლად (მოწვის ან წრთობის, ღუნვის ან ფორმირებისთვის), დაჟანგული ქანჩებისა და ჭანჭიკების მოსაშვებად და სხვა სამუშაოებისთვის. Bell Canada-ს კაბელების შემკეთებელი ტექნიკოსები კვლავ იყენებენ აცეტილენით სავსე სანთურების კომპლექტებს საკომუნიკაციო ჭებსა და ღია სივრცეებში ტყვიის ქუროების შესაერთებლად სარჩილავ იარაღად.

ჟანგბად-აცეტილენური შედუღება ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას იმ ადგილებში, სადაც ელექტროენერგია ადვილად ხელმისაწვდომი არ არის. ამავდროულად, ჟანგბად-საწვავიანი აირით ჭრა კვლავ ფართოდ გამოიყენება და ჟანგბად-აცეტილენური ჭრა თითქმის ყველა ლითონდამამუშავებელ საამქროში გამოიყენება. შედუღებისა და ჭრის სამუშაოებისთვის სამუშაო წნევა უნდა კონტროლდებოდეს რეგულატორით, რადგან თუ სამუშაო წნევა 15 psi-ს (ფუნტი კვადრატულ დუიმზე) გადააჭარბებს და მოხდება დარტყმითი ტალღა (მაგალითად, ალის უკუცემის შედეგად გამოწვეული), აცეტილენი აფეთქდება და დაიშლება წყალბადად და ნახშირბადად.

აცეტილენი არ არის ტოქსიკური, მაგრამ როდესაც იგი კალციუმის კარბიდისგან მიიღება, შეიძლება შეიცავდეს ტოქსიკურ მინარევებს, როგორიცაა ფოსფინისა და არსინის კვალი, რომლებიც მას ნივრისმაგვარ დამახასიათებელ სუნს აძლევს. იგი ასევე, ისევე როგორც მსუბუქი ნახშირწყალბადების უმეტესობა, ძლიერ აალებადია, რაც მისი შედუღებაში გამოყენებიდანაც ჩანს. მის მიერ გამოწვეული ყველაზე მნიშვნელოვანი საფრთხე დაკავშირებულია მის შინაგან არასტაბილურობასთან, განსაკუთრებით წნევის ქვეშ: გარკვეულ პირობებში აცეტილენს შეუძლია განიცადოს ეგზოთერმული მიერთების ტიპის რეაქციები (პოლიმერიზაცია) და წარმოქმნას რიგი პროდუქტები, როგორიცაა ბენზოლი და/ან ვინილაცეტილენი. თუ აცეტილენის აირის აბსოლუტური წნევა, გამოწვეული სწრაფი გაცხელებით ან დარტყმითი ტალღით, დაახლოებით 200 კპა-ს (29 psi) გადააჭარბებს, იგი ფეთქებადობით იშლება. მოწყობილობებზე არსებული რეგულატორებისა და წნევის საზომი ხელსაწყოების უმეტესობა უჩვენებს მანომეტრულ წნევას, და ამიტომ აცეტილენისთვის უსაფრთხო ზღვარია 101 კპა ან 15 psig (ფუნტი კვადრატულ დუიმზე, მანომეტრული). ამ მიზეზით, აცეტილენი ტრანსპორტირდება და ინახება აცეტონში ან დიმეთილფორმამიდში (DMF) გახსნილი სახით, მოთავსებული აირის ბალონში ფოროვან შემავსებელთან (აგამასანთან) ერთად. აირის ბალონი უზრუნველყოფს აცეტილენის უსაფრთხო ტრანსპორტირებასა და სათანადო გამოყენებას. აცეტილენის ტრანსპორტირება სპილენძის მილებით დაუშვებელია, რადგან სპილენძი აჩქარებს აცეტილენის დაშლას. ასევე თავიდან უნდა იქნას აცილებული თითბერის მილების გამოყენება.